De beurzen in China willen maar niet tot rust komen. De zeepbel loopt in rap tempo leeg. Intussen krijgt Athene de aller- allerlaatste kans. Arne Petimezas van AFS Group praat je bij vanaf de beursvloer in Amsterdam.
1. Volgens belegger Jeffrey Gundlach van DoubleLine Capital opent Europa de doos van Pandora als het Griekenland de Eurozone uitwerkt. Gundlach, een boegbeeld in de obligatiemarkt, zei dinsdagavond in een presentatie over zijn beleggingsvisie dat er “nooit één kakkerlak is” en dat als Griekenland uit de Eurozone zou gaan er meer lidstaten zullen volgen. Een Grexit zou betekenen dat de euro geen monetaire unie is, maar zou degraderen tot een wisselkoersmechanisme. Gundlach denkt dat Griekenland langzaam maar zeer de Eurozone zal verlaten, wat op korte termijn tot een hogere euro zal leiden omdat er onzekerheid is weggenomen.
2. Groundhog day in de Griekse crisis: weer een nieuwe deadline. De rest van de Eurozone dreigt Griekenland nu echt uit de euro te zetten tenzij Griekenland voor vrijdag half negen ‘s ochtend met een bailout-voorstel komt waarmee de Eurozone en het IMF kunnen leven. Klinkt heel erg bekend, want Griekenland en zijn schuldeisers zijn nu al vijf maanden lang aan het steggelen over het lijstje met bezuinigen en hervormingen die de schuldeisers willen zien in ruil voor nieuwe noodleningen.
Waar het in essentie nog steeds om draait is de hoogte van het primaire begrotingsoverschot en de mate van schuldenverlichting. Het primaire overschot is het overschot op de begroting exclusief de rente op de staatsschuld. Dat is het bedrag dat Griekenland feitelijk jaarlijks aflost op zijn staatsschuld van 180 procent van het BBP. Die omgerekend ruim 300 miljard euro aan schuld is tegenwoordig bijna volledig in handen van de Eurozone.
De Eurozone wil dat Griekenland de komende jaren de bezuinigingen opvoert zodat er sprake is van een structureel primair overschot van 3,5 procent van het BBP (ruim 6 miljard euro). Griekenland zegt akkoord te zijn met die doelstelling, maar de Eurozone heeft zo zijn twijfels. In Griekenland is er namelijk geen politiek draagvlak om de buikriem jaren lang zo strak aan te halen. En dat is niet zo heel vreemd, want er is nog nooit een land geweest dat dermate hard heeft bezuinigd terwijl de economie in een diepe depressie zit. Sterker nog, de multiplier in Griekenland hoger dan 1, waardoor bezuinigingen in eigen staart bijten omdat de economie alleen maar harder krimpt.
Om de pijn te verzachten wil de Griekse regering schuldenverlichting, het liefst gedeeltelijke kwijtschelding, maar in ieder geval lagere rentestanden en semi-perpetuele looptijden. Het IMF en de VS steunen inmiddels volmondig schuldenverlichting, terwijl Frankrijk en Italië er wel begrip voor kunnen opbrengen. De andere lidstaten, met name in het noorden, willen echter geen verlies nemen en zijn bang dat schuldverlichting een precedent zet in de andere Zuid-Europese landen die eveneens diep in de schulden zitten.
3. Premier Tsipras kan nu besluiten de weg naar het schavot te nemen en alsnog de bailout te tekenen. Zonder schuldenverlichting die Tsipras aan het thuisfront kan verkopen zal zijn eigen partij uiteenvallen, waardoor de regering ten val komt. Misschien zal een nieuwe regering braaf een begin maken met het uitvoeren van de bailout, maar de politieke wil (en volgens mij ook de economische logica) om na jaren van bezuinigen nog dieper te gaan snijden, ontbreekt. De vraag is dan niet of maar wanneer de Griekse crisis weer opspeelt.
Velen (met name in Zuid-Europa) zullen nu zeggen: gooi Griekenland uit de euro. Griekenlands schulden verdwijnen hierdoor niet. En Griekenland heeft nog steeds noodleningen nodig om de drachme te stabiliseren en de economie op de been te helpen. De Eurozone zal toch voor Griekenland in de bres moeten springen omdat het IMF niet meer aan Griekenland mag uitlenen. Bovendien wil Europa ook niet dat Griekenland in de invloedsfeer van Rusland of China terecht komt. Met andere woorden: Griekenland kost hoe dan ook geld. De vraag is niet of, maar hoe de rest van Europa zijn verlies gaat nemen.
4. Europese beurzen kleuren na vijf dagen van door Griekenland veroorzaakte verliezen groen. Griekenland lijkt wat water bij de wijn te doen en heeft een aanvraag gedaan voor een noodkrediet met een looptijd van 3 jaar van het reddingsfonds ESM. De Spaanse premier Rajoy ging zelfs zo ver door te zeggen dat hij sinds vandaag hele andere muziek hoort uit Athene. Europese beurzen wonnen halverwege de middag rond de 1 procent. Dat is een schrale troost, want door de verliesreeks zijn een flink aantal beurzen, waaronder Amsterdam, in een correctie beland omdat de koers inmiddels 10 procent onder de top van 2015 is gezakt.
Analist Arne Petimezas van AFS Group houdt je dagelijks op de hoogte van de dingen die je moet weten.
5. Shell blijft maar van de ene tegenvaller in de andere vallen bij de proefboringen naar olie in het Arctisch gebied nabij Alaska. Ditmaal was het de ijsbreker ‘Fennica’ die een “klein” gat in de romp bleek te hebben. Onduidelijk is of Shell dermate veel vertraging oploopt dat Shell de planning voor proefboringen in de zomermaanden op de schop moet gaan nemen.
Shells proefboringen in het Arctisch gebied in de afgelopen jaren zijn op hun zachtst gezegd niet van een leien dakje gegaan. De waslijst aan problemen, blunders en tegenslagen loopt uiteen van een brandend boorschip tot een gestrand boorplatform en schade aan het schip dat olievlekken moet indammen. Shell, dat naarstig op zoek is naar nieuwe oliereserves, heeft al 6,8 miljard dollar geïnvesteerd in het gebied zonder dat dit een werkende bron heeft opgeleverd.
6. China is de Great Crash van 1929 op Wall Street dunnetjes aan het overdoen, compleet met steunaankopen van aandelen om de pure paniek de kop in te drukken, Vandaag sloot de Shanghai Composite 5,9 procent lager op 3.507.19 punten. Bij de opening stond er zelfs een verlies van 8 procent op de koersborden. Het slot van vandaag ligt 32 procent onder de top van 12 juni op 5.178,91 punten. Tijdens deze crash is 3 biljoen dollar aan beurswaarde verdampt. In allerijl aangekondigde steunmaatregelen door Beijing hebben er voor gezorgd dat de beurs (nog) niet compleet door de bodem is gezakt.
Brokers wordt verplicht met eigen geld of met geld geleend van de China Securities Finance Corporation aandelen in te kopen (CSF). Het CSF, een overheidsorgaan, koopt op zijn beurt ook aandelen in, waarbij naar alle waarschijnlijk de Chinese centrale bank de steunaankopen financiert. Bovendien is de handel in bijna de helft van de genoteerde aandelen inmiddels stilgelegd en mogen grootaandeelhouders en insiders bij beursgenoteerde bedrijven niet meer verkopen omdat er door de pure paniek geen kopers meer te vinden zijn. En dan wat perspectief voor de Great Crash, 2015: in de 12 maanden tot juni was de Chinese beurs met ruim 250 procent opgelopen in een door Beijing aangemoedigde speculatieve manie (zie grafiek).
Bron Bloomberg
7. Volgens het CBS zijn Nederlandse huishoudschulden weer voorzichtig aan het stijgen. In het eerste kwartaal bedroegen schulden van Nederlandse huishouden 742 miljard euro, een toename van 2 miljard vergeleken met het vierde kwartaal van 2014. Door het economisch herstel daalde de schulden van huishouden als percentage van het BBP echter marginaal naar 111,5 procent. Vergelijkbare cijfers zijn moeilijk te vinden, maar voor de Eurozone als geheel ligt de huishoudschuld op zo'n 70 procent van het BBP.
Arne Petimezas is analist bij financiële dienstverlener AFS Group. Deze bijdrage is niet bedoeld als advies tot het doen van individuele beleggingen.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl